Σαπούνι: Η καθαριστική δράση του και οι καλλυντικές ιδιότητές του

Το σαπούνι αποτελεί από πολύ παλιά το απαραίτητο μέσο για να καθαρίσουμε αποτελεσματικά το σώμα μας, το σπίτι μας, ρούχα, μαγειρικά σκεύη κλπ. Αυτό οφείλεται στην καθαριστική δράση του και γι’ αυτό είναι απαραίτητο σε κάθε σπίτι.

Παράλληλα, ήταν και είναι το πιο απλό και εύχρηστο μέσο φροντίδας και περιποίησης του σώματος, καθώς ενυδατώνει, απαλύνει, θρέφει και προστατεύει το δέρμα και τα μαλλιά. Έχει δηλαδή εξαιρετικές καλλυντικές ιδιότητες.

Γιατί καθαρίζει το σαπούνι…

Λίγη χημεία…

 Όλοι έχουμε παρατηρήσει ότι, αν πλύνουμε κάτι μόνο με νερό, δεν θα καταφέρουμε να το καθαρίσουμε τόσο καλά, όσο θα το καθαρίσουμε αν χρησιμοποιήσουμε ένα καθαριστικό, ακόμη και το πιο απλά φτιαγμένο σαπούνι. 

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Το σαπούνι δρα ως επιφανειοδραστική ουσία σε συνδυασμό με το νερό. Αυτό σημαίνει ότι η δράση του σαπουνιού οφείλεται στο γεγονός ότι τα μόριά του έλκονται τόσο από το νερό (καθώς το ένα άκρο τους είναι υδρόφιλο, «ενώνεται» δηλ. με το νερό) όσο και από τις λιπαρές ουσίες (αφού το άλλο άκρο τους είναι λιπόφιλο, «ενώνεται» δηλ. με τους ρύπους). Όταν τα μόρια του σαπουνιού βρεθούν διασπαρμένα μέσα σε νερό το λιπόφιλο μέρος τους συσσωματώνεται σχηματίζοντας σφαίρες (τα μικύλλια), στις οποίες το εσωτερικό μέρος είναι λιπόφιλο περιβάλλον, ενώ το εξωτερικό τους είναι υδρόφιλο. Αυτά τα μικύλλια περιβάλλουν τα σωματίδια λίπους, που αποτελούν τους ρύπους, και έτσι διευκολύνουν τη διάλυσή τους στο νερό. 

Δηλ. ενώ το λάδι (λίπος) και το νερό δεν αναμιγνύονται, η προσθήκη σαπουνιού επιτρέπει στις λιπαρές ενώσεις να διαλυθούν στο νερό και να απομακρυνθούν από την επιφάνεια που έχουν ρυπάνει.

Η καθαριστική δράση του σαπουνιού: 1. Η βρωμιά (ο ρύπος). 2. Το λιπόφιλο μέρος του μορίου του σαπουνιού, που «ενώνεται» με τη βρωμιά. 3. Το υδρόφιλο μέρος το μορίου του σαπουνιού που «ενώνεται» με το νερό. 4. Το νερό.

Σε όλη αυτή τη διαδικασία ο αφρός του σαπουνιού δεν παίζει κανένα ρόλο. Δηλ. ακόμη και αν ένα σαπούνι δεν αφρίζει καθόλου, εξακολουθεί να έχει την ίδια καθαριστική δράση με ένα σαπούνι που αφρίζει.

Οι καλλυντικές ιδιότητες του σαπουνιού

Ένα από τα κύρια συστατικά του σαπουνιού είναι τα έλαια (ζωικά ή φυτικά). Ανάλογα λοιπόν με το λάδι (ή το μείγμα λαδιών) που χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη, το σαπούνι αποκτά και ιδιαίτερες καλλυντικές ιδιότητες και έτσι, εκτός από το να καθαρίζει το δέρμα και τα μαλλιά, παράλληλα τα φροντίζει και τα περιποιείται ή βοηθά στη θεραπεία πολλών δερματικών προβλημάτων.

Επίσης, μπορούμε να δώσουμε στο σαπούνι μας επιπλέον καλλυντικές ιδιότητες αν, κατά την παρασκευή του, προσθέσουμε και άλλα υλικά (ανθόνερα, αιθέρια έλαια, χυμούς φρούτων, βρόμη, άργιλο, βότανα, κ.ά.), καθένα από τα οποία έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και συμπεριφορά τόσο κατά τη σαπωνοποίηση όσο και στο τελικό προϊόν.

 

Διαφήμιση εποχής που αναδεικνύει τις καλλυντικές ιδιότητες του σαπουνιού, γνωστές, όπως υποδηλώνει και η εικονογράφιση, από την αρχαιότητα.

Όμως όλα τα σαπούνια δεν έχουν τον ίδιο βαθμό καθαριστικής δράσης, άλλα είναι πιο ισχυρά και άλλα πιο ήπια καθαριστικά. Το ίδιο ισχύει και για τις καλλυντικές ιδιότητές τους. Δεν παρέχουν όλα τα σαπούνια την ίδια περιποίηση στο δέρμα και τα μαλλιά.

Η καθαριστική δράση τους και οι ιδιαίτερες καλλυντικές ιδιότητές τους καθορίζονται από το είδος του ελαίου από το οποίο φτιάχτηκε.

Αυτό συμβαίνει γιατί κάθε λάδι περιέχει στη σύνθεσή του διαφορετικά λιπαρά οξέα και σε διαφορετική αναλογία. Το κάθε είδος λιπαρού οξέος αντιδρά διαφορετικά κατά τη σαπωνοποίηση,  ενώ προσδίδει και διαφορετικές καλλυντικές ιδιότητες, διαφορετική καθαριστική δράση (ισχυρός ή ήπιος καθαρισμός) και διαφορετικά χαρακτηριστικά (σκληρότητα και αφρισμός) στο σαπούνι.

Είτε λοιπόν αγοράζουμε έτοιμα σαπούνια είτε τα φτιάχνουμε μόνοι μας, δεν έχουμε παρά να επιλέξουμε τις κατάλληλες πρώτες ύλες ως συστατικά του σαπουνιού μας, λαμβάνοντας υπόψη το πόσο ισχυρά ή ήπια καθαριστικό θέλουμε να είναι, αλλά και τις ιδιαίτερες ανάγκες περιποίησης του δέρματος ή των μαλλιών μας.

Έτσι θα μπορούμε να φροντίσουμε με τον φυσικότερο και αγνότερο τρόπο τόσο την καθαριότητα του σπιτιού μας και την προσωπική υγιεινή μας όσο και την ομορφιά μας.

Μην ξεχάσεις να κάνεις Like στη σελίδα μας στο Facebook!